Kolorystyka 4+4
Poligrafia, jak chyba każda branża jednoczy wokół siebie ludzi, którzy posługują się określonym żargonem, niekoniecznie zrozumiałym dla laika w danej dziedzinie. Żargon ten nie zawsze jest zgodny z fachowym słownictwem, wpajanym studentom na wyższych uczelniach. Jakimś cudem jednak, jest on jednak w pełni zrozumiały dla każdej osoby, która z poligrafią ma cokolwiek wspólnego.
Jednym z określeń, którego używają zarówno studenci poligrafii, jak i wyjadacze z wieloletnim stażem jest tajemniczy skrót 4 + 4 używany do określenia kolorystyki wydruków. 4 to chyba najbardziej podstawowa liczba jeżeli chodzi o poligrafię i najpopularniejszy w niej druk offsetowy. Określa ona 4 podstawowe barwy, jakie stosuje się w poligrafii, czyli Cyjan (kolor zielononiebieski), Magentę (purpurowy), Yellow (żółty), i Black (czarny, określany również mianem kontrastu lub konturu). Zestawienie naszych 4 barw to w skrócie CMYK, z którego to połączenia możemy uzyskać niemal każdy kolor, jakiego potrzebujemy.
Co jednak dokładnie oznacza 4 + 4? Słusznym będzie przypuszczenie, że w określonej w ten sposób kolorystyce występować będzie CMYK, co więcej będzie on się pojawiał dwukrotnie. Po jednym razie na każdej z dwóch stron wydruku. Taki rodzaj druku nazywa się też drukiem pełnym, w tym przypadku dwustronnym. Oznaczenie 4 + 0 będzie natomiast oznaczało druk pełny jednostronny. Dlaczego pełny – otóż właśnie dlatego, że z tych czterech barw możemy uzyskać niemalże pełną gamę kolorystyczną. Niemalże, ponieważ niekiedy, aby uzyskać oryginalny i niespotykany efekt kolorystyczny stosowane są kolory dodatkowe
z gamy Pantone.
Nie zawsze mamy jednak do czynienia z drukiem pełnym, czyli wykorzystaniem wszystkich dostępnych kolorów. Niekiedy są to tylko dwa kolory z jednej i drugiej strony, bądź 5 kolorów z jednej strony i brak zadruku z drugiej. Spotykane oznaczenia to między innymi:
– druk 2 + 2 – oznacza druk dwustronny, po dwa kolory na każdej ze stron
– druk 4 + 1 – oznacza druk dwustronny, 4 kolory na jednej ze stron oraz czarny lub kolor dodatkowy na drugiej stronie
– druk 5 + 0 – oznacza druk jednostronny, pięciokolorowy.
Oczywiście w analogiczny sposób możemy oznaczyć każdą kombinację kolorystyczną, jaką chcemy uzyskać.
Zazwyczaj przy określeniu opisującym drukowanie dwustronne podaje się także sposób odwracania arkuszy. Może ono nastąpić przez boczny lub przedni margines. Informacja o liczbie kolorów oraz sposobie odwracania jest niezbędna do ustalenia liczby form drukowych jakie należy wykonać do danego zlecenia.
Odwracanie przez margines przedni oznacza, że czynność ta jest wykonana
w maszynie drukującej, czyli arkusze opuszczające ją będą w pełni zadrukowane po obu stronach. W praktyce oznacza to, że np. przy drukowaniu 4 + 4 potrzebujemy 8 form drukowych.
Inaczej sprawa wygląda przy odwracaniu przez margines boczny. Wówczas to drukarz ręcznie odwraca stos arkuszy, które ponownie trafiają do maszyny z tymi samymi formami. Oznacza to, że przy drukowaniu 4 + 4 potrzebujemy jedynie 4 form drukowych. Konieczne jest wówczas jednak wykonanie odpowiedniego montażu. Jak widać jednak wykonanie odpowiedniej impozycji może przyczynić się do dużych oszczędności.